I - ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP1.Dãy đồng đẳng ankinAxetilen $(CH equiv CH)$ và những chất tiếp sau có công thức phân tử $C_3H_4, m C_4H_6, m ...$ tất cả tính chất giống như axetilen lập thành hàng đồng đẳng của axetilen được gọi là ankin. Phương pháp phân tử chung của ankin là $C_nH_2n - 2 m left( n ge 2 ight)$.Cấu chế tạo ra của phân tử axetilen:$ mH:C vdots vdots mC:H$Công thức electron$ mH - C equiv mC - H$Công thức kết cấu 2. Đồng phânHai hóa học đầu dãy $left( C_2H_2, m C_3H_4 ight)$ không tồn tại đồng phân ankin. Những ankin từ bỏ $C_4H_6$ trở lên bao gồm đồng phân địa chỉ của liên kết ba, từ bỏ $C_5H_8$ còn có đồng phân mạch cacbon (tương trường đoản cú anken). 3. Danh phápa) thương hiệu thông thườngTên nơi bắt đầu ankyl link với nguyên tử C của liên kết ba + axetilen b) Tên cố gắng thế
*
Các ankin có liên kết ba ở đầu mạch (dạng $ mR - C equiv CH$) được hotline là những ank-1-in. II. TÍNH CHẤT VẬT LÍAnkin có nhiệt độ sôi tăng nhiều theo chiều tăng của phân tử khối. Các ankin có ánh sáng sôi cao hơn nữa và trọng lượng riêng lớn hơn các anken tương ứng.Giống ankan cùng anken, những ankin cũng ko tan trong nước và nhẹ hơn nước.

Bạn đang xem: Công thức tổng quát của dãy đồng đẳng ankin là

III. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC1. Phản ứng cônga) cùng hiđroKhi tất cả niken (hoặc platin hoặc palađi) có tác dụng xúc tác, ankin cùng hiđro chế tác thành anken, sau đó tạo thành ankan.Khi sử dụng xúc tác là hỗn hợp $Pd/PbCO_3$ hoặc $Pd/BaSO_4$, ankin chỉ cùng một phân tử hiđro sản xuất thành anken.Đặc tính này được dùng để làm điều chế anken tự ankin.b) cộng brom, cloBrom với clo cũng tính năng với ankin theo hai quy trình liên tiếp. c) cùng HX ($X$là $ m OH, m Cl, m Br, m CH_3COO...$)Ankin chức năng với HX theo hai tiến độ liên tiếp.Khi có xúc tác phù hợp hợp, ankin tác dụng với HCl có mặt dẫn xuất monoclo của anken.Phản ứng cùng HX của những ankin cũng tuân theo quy tắc Mac-côp-nhi-côp. Làm phản ứng cộng$H_2O$ của các ankin chỉ xảy ra theo tỉ trọng số mol 1 : 1. d) bội phản ứng đime với trime hoáHai phân tử axetilen cộng phù hợp với nhau tạo nên thành vinylaxetilen :$CH equiv CH + 2AgNO_3 + 2NH_3 o $$ o Ag - C equiv C - Ag downarrow + 2NH_4NO_3$ bạc bẽo axetilua

Ba phân tử axetilen cộng phù hợp với nhau sản xuất thành benzen:

*

Về hình thức, đó cũng là phản ứng cộng HX vào links ba, với HX là $H - C equiv CH.

2. Phản bội ứng thế bởi ion kim loạia) Thí nghiệm: Sục khíaxetilen vào dung dịch bội bạc nitrat trong amoniac, thấy gồm kết tủa kim cương nhạt. Đó là muối bạc axetilua tạo nên thành vì phản ứng:

$CH equiv CH + 2AgNO_3 + 2NH_3 o $$ o Ag - C equiv C - Ag downarrow + 2NH_4NO_3$ bạc bẽo axetiluab)Nhận xét: Nguyên tử hiđro link trực tiếp với nguyên tử cacbon links ba đầu mạch bao gồm tính biến hóa năng động cao hơn những nguyên tử hiđro khác nên rất có thể bị thay thế sửa chữa bằng ion kim loại.Các ank-1-in khác như propin, but-1-in, ... Cũng có thể có phản ứng tựa như axetilen, vì chưng đó đặc thù này được dùng để phân biệt ank-1-in với anken và những ankin khác. 3. Bội phản ứng oxi hoáa) phản bội ứng oxi hoá hoàn toàn (cháy)Các ankin cháy toả các nhiệt:$2C_nH_2n - 2 + m left( 3n m - m 1 ight)O^22nCO_2 + m 2left( n m - m 1 ight)H_2O$ b) phản bội ứng oxi hoá không trả toànTương từ anken với ankađien, ankin cũng có tác dụng làm mất màu dung dịch thuốc tím.

Xem thêm: Chuyên Đề Biến Đổi Căn Thức Nâng Cao Tổng Hợp-Đại Số 9 Chuyên Đề Căn Bậc Hai

IV. ĐIỀU CHẾTrong phòng nghiên cứu và trước đây cả trong công nghiệp, axetilen được điều chế bằng phương pháp cho canxi cacbua $CaC_2$ tác dụng với nước :$CaC_2 + m 2H_2OC_2H_2 uparrow + m Ca(OH)_2$Ngày nay trong công nghiệp, axetilen được sản xuất đa phần từ metan:$ m2C mH_ m4 mC_ m2 mH_ m2 m + 3 mH_ m2$V. ỨNG DỤNG1. Làm cho nhiên liệuKhi cháy, axetilen toả nhiều nhiệt nên được sử dụng trong đèn xì oxi-axetilen để hàn, giảm kim loại.2. Làm cho nguyên liệuTừ axetilen hoàn toàn có thể điều chế được nhiều chất đầu đặc biệt cho các quy trình tổng phù hợp hữu cơ.