$2 ,mathop Mglimits_^0 ,,+,, mathop O_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, 2 mathop Mglimits_^+2 mathop Olimits_^-2 ,,,,,,,, (1)$
Số lão hóa của $Mg$ tăng tự $0$ lên $+2$ $,Rightarrow ,$ $Mg$ nhường nhịn electron:
$mathop Mglimits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop Mglimits_^+2 ,,+,, 2e$
Oxi dìm electrron:
$mathop Olimits_^0 ,,+,, 2e ,, longrightarrow ,, mathop Olimits_^-2$
$Longrightarrow ,$ quá trình $Mg$ nhường nhịn electron là quy trình oxi hóa $Mg$.
$Longrightarrow ,$ Ở bội nghịch ứng $(1)$, chất oxi hóa là $Oxi$, hóa học khử là $Mg$.
Bạn đang xem: Chất khử là chất nhường hay nhận e
$ullet$ thí dụ 2:
$mathop Culimits_^+2 mathop Olimits_^-2 ,,+,, mathop H_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop Culimits_^0 ,,+,, mathop H_2limits_^+1 mathop Olimits_^-2 ,,,,,,,, (2)$
Số lão hóa của $Cu$ giảm từ $+2$ xuống $0$ $,Rightarrow ,$ $Cu$ trong $CuO$ nhận thêm $2e$:
$mathop Culimits_^+2 ,,+,, 2e ,, longrightarrow ,, mathop Culimits_^0$
Số thoái hóa của $H$ tăng trường đoản cú $0$ lên $+1$ $,Rightarrow ,$ $H$ dường đi $1e$:
$mathop Hlimits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop Hlimits_^+1 ,,+,, 1e$
$Longrightarrow ,$ quy trình $mathop Culimits_^+2$ thừa nhận thêm $2e$ hotline là quá trình khử $mathop Culimits_^+2$ (sự khử $mathop Culimits_^+2$).
$Longrightarrow ,$ Ở làm phản ứng $(2)$, hóa học oxi hóa là $CuO$, chất khử là $Hiđro$.
$ullet ,$ cầm lại:
- hóa học khử (chất bị oxi hóa) là chất nhường electron.
- hóa học oxi hóa (chất bị khử) là hóa học thu electron.
- quy trình oxi hóa (sự oxi hóa) là quá trình nhường electron.
- quá trình khử (sự khử) là quy trình thu electron.
2. Xét phản ứng không có oxi tham gia
$ullet ,$ ví dụ 3:
Phản ứng $(3)$ gồm sự thay đổi số oxi hóa, sự mang đến – dấn electron:
$mathop Nalimits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop Nalimits_^+1 ,,+,, 1e$
$mathop Cllimits_^0 ,,+,, 1e ,, longrightarrow ,, mathop Cllimits_^-1$
$ullet ,$ ví dụ 4:
$mathop H_2limits_^0 ,,+,, mathop Cl_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, 2mathop Hlimits_^+1 mathop Cllimits_^-1 ,,,,,,,, (4)$
Phản ứng $(4)$ có sự biến đổi số oxi hóa của các chất, bởi cặp electron góp chung lệch về $Cl$.
$ullet ,$ ví dụ 5:
$mathop Nlimits_^-3 H_4 mathop Nlimits_^+5 O_3 ,, oversett^0longrightarrow ,, mathop N_2limits_^+1 O ,,+,, 2, H_2O ,,,,,,,, (5)$
Phản ứng $(5)$ nguyên tử $mathop Nlimits_^-3$ nhường $e$, $mathop Nlimits_^+5$ dìm $e$
$longrightarrow ,$ bao gồm sự biến đổi số lão hóa của một nguyên tố.
3. Phản bội ứng oxi hóa – khử
- làm phản ứng thoái hóa – khử là bội phản ứng hóa học, trong đó có sự chuyển electron giữa những chất phản bội ứng, tốt phản ứng lão hóa – khử là bội phản ứng hóa học trong số đó có sự biến đổi số lão hóa của một số trong những nguyên tố.
II. LẬP PHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC CỦA PHẢN ỨNG OXI HÓA – KHỬ
$ullet ,$ phương pháp thăng bằng electron dựa trên nguyên tắc: tổng cộng electron do chất khử nhường bởi tổng số electron mà chất oxi hóa nhận.
- bước 1: xác định số oxi hóa của các nguyên tố nhằm tìm hóa học oxi hóa và hóa học khử.
- bước 2: Viết quá trình oxi hóa và quy trình khử, thăng bằng mỗi quá trình.
- bước 3: tìm kiếm hệ số tương thích cho chất oxi hóa và chất khử làm sao để cho tổng số electron cho bởi tổng số electron nhận.
- cách 4: Đặt hệ số của những chất thoái hóa và hóa học khử vào sơ thiết bị phản ứng, từ kia tính ra hệ số các chất khác gồm trong phương trình. Kiểm tra thăng bằng số nguyên tử của những nguyên tố và thăng bằng điện tích hai vế để ngừng phương trình hóa học.
$ullet ,$ thí dụ 1: Lập phương trình chất hóa học của bội phản ứng lão hóa khử sau:
$NH_3 ,,+,, Cl_2 ,,longrightarrow ,, N_2 ,,+,, HCl$
- bước 1:
$mathop Nlimits_^-3 mathop H_3limits_^+1 ,,+,, mathop Cl_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop N_2limits_^0 ,,+,, mathop Hlimits_^+1 mathop Cllimits_^-1$
+ Số thoái hóa của $N$ tăng trường đoản cú $-3$ lên $0,$: chất khử
+ Số oxi hóa của $Cl$ sút từ $0$ xuống $-1,$: hóa học oxi hóa
- bước 2:
+ quy trình oxi hóa: $,,2, mathop Nlimits_^-3 ,, longrightarrow ,, mathop N_2limits_^0 ,,+,, 6e$
+ quy trình khử: $,,mathop Cl_2limits_^0 ,,+,, 2e ,, longrightarrow ,, 2, mathop Cllimits_^-1$
- bước 3:
+ quy trình oxi hóa: $,,(2, mathop Nlimits_^-3 ,, longrightarrow ,, mathop N_2limits_^0 ,,+,, 6e) ,, imes 1$
+ quá trình khử: $,,(mathop Cl_2limits_^0 ,,+,, 2e ,, longrightarrow ,, 2, mathop Cllimits_^-1) ,, imes 3$
$Longrightarrow , 2, mathop Nlimits_^-3 ,,+,, 3, mathop Cl_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop N_2limits_^0 ,,+,, 6, mathop Cllimits_^-1$
- bước 4:
$2,NH_3 ,,+,, 3, Cl_2 ,,longrightarrow ,, N_2 ,,+,, 6, HCl$
$ullet ,$ ví dụ 2: Lập phương trình hóa học của phản bội ứng thoái hóa khử sau:
$mathop Mglimits_^0 ,,+,, mathop Allimits_^+3 Cl_3 ,, longrightarrow ,, mathop Mglimits_^+2 Cl_2 ,,+,, mathop Allimits_^0$
$Mg$ là hóa học khử; $mathop Allimits_^+3$ (trong $AlCl_3$) là hóa học oxi hóa.
$(mathop Mglimits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop Mglimits_^+2 ,,+,, 2e) ,, imes 3$
$(mathop Allimits_^+3 ,,+,, 3e ,, longrightarrow ,, mathop Allimits_^0) ,, imes 2$
$Longrightarrow , 3, mathop Mglimits_^0 ,,+,, 2, mathop Allimits_^+3 ,, longrightarrow ,, 3, mathop Mglimits_^+2 ,,+,, 2, mathop Allimits_^0$
Phương trình đã là:
$3,Mg ,,+,, 2,AlCl_3 ,,longrightarrow ,, 3, MgCl_2 ,,+,, 2,Al$
$ullet ,$ ví dụ 3: Lập phương trình hóa học của làm phản ứng thoái hóa khử sau:
$K mathop Cllimits_^+5 O_3 ,, longrightarrow ,, K mathop Cllimits_^-1 ,,+,, K mathop Cllimits_^+7 O_4$
$mathop Cllimits_^+5$ (trong $KClO_3$) vừa là hóa học khử, vừa là hóa học oxi hóa.
$(mathop Cllimits_^+5 ,,+,, 6e ,, longrightarrow ,, mathop Cllimits_^-1) ,, imes 1$
$(mathop Cllimits_^+5 ,, longrightarrow ,, mathop Cllimits_^+7 ,,+,, 2e) ,, imes 3$
$Longrightarrow , 4, mathop Cllimits_^+5 ,, longrightarrow ,, 1, mathop Cllimits_^-1 ,,+,, 3, mathop Cllimits_^+7$
Phương trình sẽ là:
$4,KClO_3 ,,longrightarrow ,, KCl ,,+,, 3, KClO_4$
$ullet ,$ tỉ dụ 4: Lập phương trình hóa học của phản bội ứng thoái hóa khử sau:
$K mathop Cllimits_^+5 O_3 ,, longrightarrow ,, K mathop Cllimits_^-1 ,,+,, mathop O_2limits_^0$
$mathop Cllimits_^+5$ (trong $KClO_3$) là chất oxi hóa; $mathop Olimits_^-2$ (trong $KClO_3$) là chất khử.
$(mathop Cllimits_^+5 ,,+,, 6e ,, longrightarrow ,, mathop Cllimits_^-1) ,, imes 2$
$(2,mathop Olimits_^-2 ,, longrightarrow ,, mathop O_2limits_^0 ,,+,, 4e) ,, imes 3$
$Longrightarrow , 2, mathop Cllimits_^+5 ,,+,, 6, mathop Olimits_^-2 ,, longrightarrow ,, 2, mathop Cllimits_^-1 ,,+,, 3, mathop O_2limits_^0$
Phương trình vẫn là:
$2,KClO_3 ,,longrightarrow ,, 2,KCl ,,+,, 3, O_2$
$ullet ,$ thí dụ 5: Lập phương trình chất hóa học của phản bội ứng thoái hóa khử sau:
$mathop Felimits_^+2 mathop S_2limits_^-1 ,,+,, mathop O_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop Fe_2limits_^+3 mathop O_3limits_^-2 ,,+,, mathop Slimits_^+4 mathop O_2limits_^-2$
$mathop Felimits_^+2,$, $mathop Slimits_^-1$ (trong $FeS_2$) là hóa học khử, $mathop O_2limits_^0$ là chất oxi hóa.
$mathop Felimits_^+2 ,, longrightarrow ,, mathop Felimits_^+3 ,,+,, 1e$
$2,mathop Slimits_^-1 ,, longrightarrow ,, 2,mathop Slimits_^+4 ,,+,, 10e$
$(mathop Felimits_^+2 mathop S_2limits_^-1 ,, longrightarrow ,, mathop Felimits_^+3 ,,+,, 2,mathop Slimits_^+4 ,,+,, 11e) ,, imes 4$
$(mathop O_2limits_^0 ,,+,, 4e ,, longrightarrow ,, 2,mathop Olimits_^-2) ,, imes 11$
$Longrightarrow , 4, mathop Felimits_^+2 mathop S_2limits_^-1 ,,+,, 11,mathop O_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, 4, mathop Felimits_^+3 ,,+,, 8, mathop Slimits_^+4 ,,+,, 22,mathop Olimits_^-2$
Phương trình sẽ là:
$4,FeS_2 ,,+,, 11,O_2 ,,longrightarrow ,, 2,Fe_2O_3 ,,+,, 8, SO_2$
$ullet ,$ thí dụ 6: Lập phương trình hóa học của phản nghịch ứng lão hóa khử sau:
$mathop Mnlimits_^+4 O_2 ,,+,,H mathop Cllimits_^-1 ,, longrightarrow ,, mathop Mnlimits_^+2 Cl_2 ,,+,, mathop Cl_2limits_^0 ,,+,, H_2O$
$mathop Mnlimits_^+4$ (trong $MnO_2$) là chất oxi hóa, $mathop Cllimits_^-1$ (trong $HCl$) là chất khử.
Xem thêm: Thực Trạng Công Tác Quản Lý Cán Bộ Công Chức Trong Công Cuộc Cải Cách Hành Chín
$(mathop Mnlimits_^+4 ,,+,, 2e ,, longrightarrow ,, mathop Mnlimits_^+2) ,, imes 1$
$(2,mathop Cllimits_^-1 ,, longrightarrow ,, mathop Cl_2limits_^0 ,,+,, 2e) ,, imes 1$
$Longrightarrow , mathop Mnlimits_^+4 ,,+,, 2,mathop Cllimits_^-1 ,, longrightarrow ,, mathop Mnlimits_^+2 ,,+,, mathop Cl_2limits_^0$
Phương trình đang là:
$MnO_2 ,,+,, 4,HCl ,,longrightarrow ,, MnCl_2 ,,+,, Cl_2 ,,+,, 2,H_2O$
III. Ý NGHĨA CỦA PHẢN ỨNG OXI HÓA – KHỬ trong THỰC TIỄN
Phản ứng oxi hóa – khử là loại phản ứng hóa học khá thịnh hành trong tự nhiên và thoải mái và tất cả tầm quan trọng đặc biệt trong thêm vào và đời sống.
1. Vào đời sống
- phản ứng oxi hóa – khử tạo thành ra tích điện như: sự cháy của xăng dầu trong các động cơ đốt trong, sự cháy của than củi, các quá trình điện phân…
2. Trong sản xuất
- nhiều phản ứng oxi hóa – khử là cửa hàng của quá trình sản xuất hóa học như luyện gang, thép, nhôm…